Póumounello(-saupicado)
Pulmonaria saccharata
Boraginaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-courado, Erbo-dóu-poumoun, Póumounello.
Noms en français : Pulmonaire saupoudrée, Pulmonaire d'Italie.
Descripcioun :Aquesto erbo-de-la-courado trachis dins li blachiero, li faio e lis óuriero de bos. Se recounèis à si fueio d'estiéu pulèu larjo, saupicado de bèlli taco blanco e 1,5 à 2,5 cop pu longo que larjo. Li flour soun, en generau, bluio à vióuleto tre la debuto. Es uno meno endemico dis Aup dóu miejour. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso cruso o cuecho. Sèmblo agué li mémi prouprieta que Pulmonaria officinalis, planto cultivado, sarié espetouranto e sudourifico (principe di signaturo - li fueio tacado dounon d'èr à un póumoun).
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pulmonaria
Famiho : Boraginaceae
Ordre : Ordre pas nouma
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 16 à 19 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Meno endemico
Mars à Jun
Liò : Blachiero
- Faio
- Óuriero de bos
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Pulmonaria saccharata Mill., 1768
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763